Biała

     Duża wieś podmiejska, położona w północnej części gminy, pomiędzy Rzeszowem, a Tyczynem. Obszar wsi leży na styku Pradoliny Podkarpackiej i Pogórza Dynowskiego, część zachodnia na równinnej terasie doliny Wisłoka ( 205 - 207 m. n.p.m. ), część wschodnia sięga wierzchowiny wzniesień progu Pogórza ( 361 m.). Przez równinę, z południowego wschodu na północny zachód, przewija się kręta wstęga rzeki Strug, już w granicach Rzeszowa wpadającego do Wisłoka. Niemal środkiem obszaru wsi, pograniczem wspomnianych regionów, przebiega droga Rzeszów - Dylągówka. Stara część wsi rozsiadła się na równinnej terasie doliny Wisłoka, nieco na zachód od drogi do Dylągówki, nowsza rozciąga się po obu stronach tej trasy. Centrum usytuowane jest na północnym skraju wsi, niemal u granic miasta Rzeszowa, w rejonie skrzyżowania ulic Miłej i Gościnnej. Tu znajduje się szkoła i Dom Ludowy, a w pobliżu kościół parafialny. Północna i zachodnia część dawnego obszaru wsi zw. Zagrody i Zastruże, znajdują się obecnie w granicach miasta Rzeszowa. Na wschodnich obrzeżach wsi, już na wyniosłości progu Pogórza, usadowiły się domy przysiółka Łany Bialskie. Biała graniczy: od północy z miastem Rzeszowem i częściowo z Matysówką, od południowego wschodu z Tyczynem i od południowego zachodu z Budziwojem. Początki Białej nie są znane. Jako wieś stara wymieniana jest w dokumencie Kazimierza Wielkiego z 1368 r. Biała musiała powstać jednak znacznie wcześniej, być może jeszcze w czasach przynależności tych ziem do Rusi. W początkach XIV w. rządziła się prawem niemieckim. Wchodziła w skład włości zaleskiej, a później tzw. państwa tyczyńskiego, stanowiąc własność jego kolejnych dziedziców. W połowie XIX w. dostała się w posiadanie Mikołajewiczów. Wkrótce potem tut. folwark znalazł się ponownie w kompleksie dóbr tyczyńskich, należąc do Wodzickich, Radziwiłłów i Uznańskich. Folwark w Białej istniał do 1944roku, kiedy to został rozparcelowany. W 1515r. Biała miała 12 łanów, był tu młyn i karczma. Zamieszkała była przez Rusinów, o czym świadczy wzmianka o popie. W 1880r. W Białej było 190 domów i 1155 mieszkańców, czynny był browar, szkoła ludowa i kasa gminna. Wieś zamieszkiwali Polacy i Rusini. Jeszcze w 1938r. żyło tu około 650 grekokatolików, należących do cerkwi parafialnej w pobliskim Zalesiu. Tut. Rusini wyróżniali się właściwie tylko wyznaniem. Jak podaje etnograf Aleksander Saloni, w 1907r. Posługiwali się oni na co dzień językiem polskim, a i pap w Zalesiu kazania głosił w tym języku. W latach 1952-1977 duża część wsi została przyłączona do Rzeszowa. Biała nie posiada walorów mogących wzbudzać zainteresowanie turystów. Jest to typowa wieś podmiejska, od lat intensywnie rozbudowana jako osiedle mieszkaniowe. Działają tu, rozwijające się szczególnie ostatnio, liczne prywatne firmy i zakłady usługowe. Coraz mniej jest tu tradycyjnego rolnictwa, a coraz więcej biznesu. W starej części wsi zachowało się już tylko kilka drewnianych domów z końca XIX wieku oraz murowana kapliczka z przełomu XVIII i XIX wieku. W centrum Dom Ludowy oddany ukończony w 1965r. Dom Strażaka zbudowany w latach 1968-1971 oraz Kościół Parafialny pw. Miłosierdzia Bożego zbudowany w 1982r. Aktualnie wieś zajmuje obszar o powierzchni 605ha, w tym 498ha użytków rolnych (82%), posiada 668 gospodarstw domowych, w tym tylko 189 gospodarstw rolnych i liczy 1442 mieszkańców. Działa tu 121 podmiotów gospodarczych. (informacje z 1998 roku).